Niebo Słońca

GN 45/2017

publikacja 09.11.2017 00:00

Dante i Beatrycze witają się w Raju ze św. Tomaszem z Akwinu i św. Albertem Wielkim.

Giovanni di Paolo
Raj, Niebo Słońca 
iluminacja, 1442–1450
British Library, Londyn Giovanni di Paolo Raj, Niebo Słońca iluminacja, 1442–1450 British Library, Londyn

Postać św. Alberta Wielkiego, biskupa i doktora Kościoła, rzadko była przedstawiana w sztuce. Nie znaczy to jednak, że nie doceniano tego wielkiego teologa. Dante Alighieri umieścił go nawet wśród wielkich miłośników mądrości w tzw. Niebie Słońca – jednym z kręgów Raju w swoim poemacie „Boska komedia”.

„Boska komedia”, napisana w latach 1308–1321, przedstawia wizję wędrówki poety przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Raj. Przewodnikami Dantego są Wergiliusz, św. Bernard z Clairvaux i zmarła ukochana Dantego, Beatrycze. Zachowało się piętnastowieczne wydanie tego dzieła, ilustrowane przez Priamo della Quercia (Piekło i Czyściec) oraz Giovanniego di Paolo (Niebo).

Na iluminacji ilustrującej Niebo Słońca widzimy Dantego i Beatrycze (u góry po lewej), jak witają się w Raju ze św. Tomaszem z Akwinu i św. Albertem Wielkim. Tomasz był bowiem uczniem Alberta Wielkiego. Na znak swej biskupiej godności ma na głowie infułę, a w ręce pastorał.

Dziesięciu pozostałych mędrców artysta przedstawił poniżej. Siedmiu z nich trzyma otwartą księgę „Sumy teologicznej”, dzieła św. Tomasza z Akwinu. Od lewej siedzą: Gracjan z Chiusi, Piotr Lombard, Dionizy Areopagita, Salomon, Boecjusz, Paweł Orozjusz, Izydor z Sewilli, Beda Czcigodny, Ryszard od św. Wiktora i Siger z Brabancji.

Mędrcy znajdują się w abstrakcyjnej przestrzeni w promieniach słońca, które tutaj jest symbolem światła mądrości.

To wydanie „Boskiej komedii”, w którym została umieszczona reprodukowana przez nas ilustracja, powstało na zamówienie Alfonsa V, króla Aragonii, Neapolu i Sycylii. Wnuk tego monarchy, książę Kalabrii Ferdynand, podarował księgę klasztorowi św. Michała w Walencji. W 1901 r. kupił ją kolekcjoner Henry Yates Thompson, który następnie, w 1941 r., podarował ją British Museum. Stamtąd dzieło trafiło do British Library.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.