Nasi sąsiedzi zmagają się w tej wystawie z wojennym epizodem swej ojczyzny, kiedy to słowaccy narodowcy na gruzach wspólnego państwa z Czechami poszli za Hitlerem, wciągając swój naród w polityczną i moralną tragedię. Dla katolików wybór słowackich Ludaków pod wodzą księdza-prezydenta na długie powojenne dekady rzucił się cieniem na polityczną sytuację i moralną pozycję słowackiego Kościoła.

„Wojenna” republika

1 stycznia 2018 roku, czyli już za 10 miesięcy, Słowacy będą obchodzić ćwierćwiecze niepodległości, którą ogłoszono w sylwestrową noc 1992/1993. Państwo, które nie ma jeszcze nawet 25 lat, to w Europie dość rzadki przypadek. Tyle że w dziejach Słowacji była już jedna „wojenna” republika, ale otoczona zakłopotaną ambiwalencją.

Droga Słowaków do własnego państwa była wyjątkowo skomplikowana. Nasi południowi sąsiedzi zza Tatr za kolebkę swojej państwowości uznają Państwo Wielkomorawskie, które w ciągu długiego procesu, trwającego aż do X w., podbite zostało przez Węgry. Korona Świętego Stefana władała tymi ziemiami do 1918 roku.