W przeszłości rzeczywiście miały miejsce zdarzenia, które z dzisiejszego punktu widzenia nazwalibyśmy katastrofami ekologicznymi. Ale dzięki każdej z nich grupa zwierząt lub roślin, które wcześniej miały marginalne znaczenie, mogła się rozwinąć. Tak było również w czasie wyginięcia dinozaurów. Ponad 60 mln lat temu wyginęły nie tylko dinozaury, ale też wiele gatunków innych zwierząt. Dzisiaj nie jesteśmy pewni przyczyn tej „zmiany warty”. Może winna była asteroida, może superwulkan, może epidemia, a może wszystko równocześnie. Gdyby jednak te wydarzenia nie nastąpiły, trudno sobie wyobrazić Ziemię jako planetę ssaków. Ssaki istniały w czasach dinozaurów, ale zajmowały tylko te nisze, które dla dominujących zwierząt nie były atrakcyjne.

Wciąż znikają

Największe wymieranie miało miejsce wtedy, gdy w naszej atmosferze pojawił się tlen. A co jest powodem wymierania dzisiaj? Od kilkuset lat obserwujemy szybki spadek bioróżnorodności. W ciągu ostatnich kilkuset lat wyginęło około 80 gatunków ssaków i około 150 gatunków ptaków. Najszybciej wymierają płazy. Z różnych szacunków wynika, że rocznie znika od kilku do kilkunastu tysięcy różnych gatunków zwierząt i roślin. Szybkość znikania gatunków w ostatnich kilkuset latach jest wielokrotnie większa niż w czasach prehistorycznych (nie licząc właśnie okresów katastrof naturalnych). Równocześnie znacząco spadła liczebność tych gatunków, które wciąż zasiedlają Ziemię. Porównując sytuację obecną z tą sprzed kilkunastu dekad, można stwierdzić, że mniej więcej o połowę zmniejszyła się biomasa żyjących na Ziemi organizmów. Przy czym nie obserwuje się ani wzmożonego wulkanizmu, ani katastrof kosmicznych, ani drastycznych zmian w składzie ziemskiej atmosfery. Współcześni badacze są niemal zgodni, że czynnikiem przesądzającym jest człowiek. A konkretnie zanieczyszczenie środowiska powodujące, że rośliny i zwierzęta nie mają odpowiednich warunków do rozwoju .