Biżuteria męczeństwa

Leszek Śliwa

|

GN 48/2015

publikacja 26.11.2015 00:15

Na środku ogrodzonego dziedzińca widzimy Maryję z Dzieciątkiem, otoczoną czterema świętymi dziewicami i męczennicami, żyjącymi w III lub IV wieku w Cesarstwie Rzymskim.


Mistrz Virgo inter Virgines
„Maryja z Dzieciątkiem 
oraz świętymi Katarzyną, Cecylią, Barbarą i Urszulą” 
olej na desce, ok. 1490
Rijksmuseum, Amsterdam Mistrz Virgo inter Virgines
„Maryja z Dzieciątkiem 
oraz świętymi Katarzyną, Cecylią, Barbarą i Urszulą” 
olej na desce, ok. 1490
Rijksmuseum, Amsterdam

Nie wiemy, jak nazywał się autor tego obrazu. Historycy sztuki nazwali go Mistrzem Dziewicy wśród Dziewic (z łac.). 


Święte dziewice rozpoznajemy po… biżuterii. Każda z nich ma bowiem ozdobę będącą jej atrybutem. Pierwsza z lewej – święta Katarzyna z Aleksandrii – nosi broszkę w kształcie koła przebitego mieczem, była bowiem łamana kołem, a następnie ścięta mieczem. Dzieciątko wyciąga do niej ręce, co nawiązuje do mistycznego małżeństwa zawartego przez nią z Jezusem, kiedy w więzieniu czekała na egzekucję. 


Druga z lewej siedzi zaczytana św. Cecylia z Rzymu, z naszyjnikiem w kształcie piszczałek organów. Jest ona bowiem patronką kościelnej muzyki. 


Za plecami Maryi widzimy z kolei św. Barbarę z Nikomedii, również czytającą książkę i trzymającą w ręce kwiat symbolizujący czystość. Na jej szyi dostrzec można wisiorek w kształcie wieży. Ojciec, który nie mógł pogodzić się z przyjęciem przez nią chrześcijaństwa, więził ją bowiem właśnie w wieży.


Pierwsza z prawej to św. Urszula z Kolonii, ozdobiona naszyjnikiem przedstawiającym serce przebite strzałą. Legenda głosi bowiem, że odrzuciła zaloty Attyli, króla Hunów, i ten barbarzyńca zabił ją strzałą z łuku, która trafiła prosto w serce.


Dziewice zostały przedstawione na ogrodzonym dziedzińcu, który nawiązuje do symbolicznego przedstawienia dziewictwa Maryi jako hortus conclusus – zamknięty ogród.


Z lewej strony widzimy św. Jana Ewangelistę i św. Józefa, a z prawej dwie kolejne święte kobiety: Małgorzatę z naszyjnikiem przedstawiającym smoka i Dorotę z naszyjnikiem w kształcie kosza kwiatów.


Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.