Woda pod pustynią

Tomasz Rożek

|

GN 44/2015

publikacja 29.10.2015 00:15

– Nie ma, nie ma wody na pustyni, a wielbłądy nie chcą dalej iść. Czołgać się już dłużej nie mam siły, o, jak bardzo, bardzo chce się pić – śpiewała kiedyś Beata Kozidrak z Bajmu. Najwidoczniej nie znała najnowszych badań ziemskich pustyń.

Okazuje się, że – przynajmniej pod niektórymi – pustyniami znajdują się zbiorniki wody. Chyba trzeba zrewidować naszą wiedzę o tych terenach Okazuje się, że – przynajmniej pod niektórymi – pustyniami znajdują się zbiorniki wody. Chyba trzeba zrewidować naszą wiedzę o tych terenach
Li Xin /zhs/Photoshot/PAP

Jednym z najsuchszych miejsc na Ziemi jest chińska pustynia Takla Makan. Okazuje się, że głęboko pod jej powierzchnią znajduje się ogromny zbiornik wody. Jak to często bywa, na znalezisko natrafiono w pewnym sensie przypadkiem.
 

Zasypana dolina

Grupa chińskich naukowców badała dziwne zjawisko, jakim jest spadek stężenia dwutlenku węgla w powietrzu znajdującym się nad pustynią. Ewidentnie było tam coś, co powodowało jego „wyssanie” z atmosfery. Co ciekawe, badany spadek występował tylko nad powierzchnią pustyni. Kilkadziesiąt kilometrów dalej ilość gazu znowu wracała do normy. Jako że na pustyni oprócz piasku nie ma niczego, co mogłoby obniżać poziom CO2, a sam piasek nie jest czynnikiem, który gaz absorbuje, naukowcy rozpoczęli badania geologiczne. I okazało się, że znaleźli basen, a w zasadzie jezioro, o ile nie małe morze. Pod piaskami pustyni Takla Makan jest zbiornik wody o objętości około dziesięciokrotnie większej niż objętość wszystkich Wielkich Jezior Ameryki Północnej razem wziętych. – Nigdy wcześniej żaden naukowiec nawet nie podejrzewał, że aż tyle wody może być pod powierzchnią pustyni – powiedział profesor Li Yan, który był szefem grupy prowadzącej badania. Profesor Li Yan jest członkiem chińskiej akademii nauk oraz pracownikiem Instytutu Ekologii i Geografii na Uniwersytecie w Xinjiang. – To, co dotychczas myśleliśmy o pustyniach, musi ulec zmianie – dodał.

Naukowcy z zespołu profesora Yana przebadali około 200 różnych lokalizacji na pustyni. Głęboko pod jej piaskami jest skalne zagłębienie, w którym woda się gromadzi. W zasadzie pustynię z dwóch stron ograniczają pasma górskie. Wygląda więc na to, że sama pustynia to zasypana piaskiem głęboka dolina. Woda, która znajduje się na jej dnie, pochodzi z topniejących lodów na szczytach gór, a także z opadów, których w górach nie brakuje. Zbiornik wody pod piaskiem nie przypomina zbiorników na powierzchni. Pod ziemią wodą nasiąknięte są struktury skalne albo piasek. Woda pod Takla Makan to najpewniej woda słona i właśnie dlatego jest w stanie zmagazynować tak duże ilości dwutlenku węgla. Od niego rozpoczęły się badania tego terenu.
 

Azja, Afryka, Ameryka

To nie pierwszy przypadek, gdy pod pustynią znajdowane są duże zbiorniki. Na Saharze od wieków kopano głębokie studnie. Woda w niektórych miejscach jest tam tak blisko powierzchni gruntu, że mogą jej dosięgać nawet korzenie drzew.

Dostępne jest 47% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.