Opactwo nie tylko promieniowało na Europę nowym sposobem życia monastycznego czy gospodarowania, ale także na powrót umieszczało Boga w centrum życia, zarówno wiecznego, jak i doczesnego. Clairvaux, ten klejnot ludzkiej wyobraźni, pomysłowości i duchowości, zniszczyła rewolucja francuska, a Napoleon zamienił klasztor na ciężkie więzienie. Losy więzionych tam ludzi były inspiracją dla Wiktora Hugo, gdy pisał „Nędzników”. Kościół został zburzony, a w murach klasztornych nadal odbywa karę prawie 200 więźniów. Jednak legenda Clairvaux przetrwała, gdyż opactwo dało Europie wiele życiodajnych impulsów, nadal obecnych w naszej przestrzeni materialnej i duchowej.