Jest o wiele szersza niż to, co funkcjonuje w naszym kulturowym kręgu skojarzeń. Jest też często obca i daleka od naszych wyobrażeń. Takim organem, o którym poniekąd zapomnieliśmy w symbolicznym obrazowaniu naszych odczuć, są nerki. „Panie Zastępów, Ty, który doświadczasz sprawiedliwego, patrzysz na nerki i serce” – mówi pełen udręki Jeremiasz, prorok oskarżany przez swych wrogów o wszelkie zło, na czele ze zdradą swego narodu, w czasie najazdu potężnego Babilonu.


A prorok oddaje swemu Panu prawdę o swoich nerkach. Czym był dla proroka ten narząd? Nerki w jego kulturowym kręgu, obecnym także w całej kulturze Bliskiego Wschodu, były siedliskiem uczuć i motywów działania. One, jak to widział biblijny Hiob, potrafiły mdleć z tęsknoty. Nerki właśnie – w prorockiej wizji Jeremiasza – badał, szukając dobrych uczynków, Pan Bóg. One wreszcie potrafią się weselić, jak o tym uczy biblijna Księga Przysłów.



Jeremiasz, oskarżany o zdradę, cierpiał. Miał świadomość, że jest wysłańcem Boga. Jego słuchacze odrzucali to, co głosił. Jego nerki, siedlisko uczuć i działań, pełne były cierpienia. A przecież potrafił przemóc ten stan beznadziei. „Śpiewajcie Panu, wysławiajcie Pana! Uratował bowiem życie ubogiego z ręki złoczyńców” – wieści prorok, intonując hymn chwały. Jeremiasz nie jest postacią odosobnioną w tekstach Starego Testamentu. To wręcz stała cecha biblijnych lamentacji, których pełno choćby w Psałterzu. One nie zanurzają się w rozpaczy. One, po treściach opowiadających o bólach i przeciwnościach, kończą się przychodzącymi na koniec aktami ufności, związanymi z pamięcią o tym, że do Pana Boga należy historia.



Lamentacja, która przechodzi w akt ufności, obecna jest choćby w bardzo znanym psalmie, którym w relacji ewangelistów modlił się ukrzyżowany Chrystus: „Boże mój, czemuś mnie opuścił”. Psalmista kończy swą modlitwę wielkim aktem ufności: „Chwalcie Pana wy, co się Go boicie… On panuje nad narodami. Tylko Jemu oddadzą pokłon wszyscy, co śpią w ziemi… Potomstwo moje Jemu będzie służyć”.