Zmarła wdowa po Broz Tito

PAP

publikacja 20.10.2013 18:00

Jovanka Broz zmarła w niedzielę, w wieku 88 lat w następstwie długotrwałej choroby serca. Poinformowała o tym państwowa serbska telewizja RTS.

Zmarła wdowa po Broz Tito 4 maja 2000 r. Jovanka Broz składa kwiaty na grobie Josipa Broz Tity w 20. rocznicę jego śmierci. Srdjan Suki /PAP/EPA

Urodzona w Chorwacji jako Jovanka Budisavljević przyłączyła się w wieku 17 lat do kierowanej przez Titę partyzantki - początkowo w charakterze strzelca wyborowego, a następnie sanitariuszki.

Informacje na temat jej losów bezpośrednio po wojnie są rozbieżne. Co najmniej od 1946 roku pełniła przy Ticie funkcję osobistej powiernicy i sekretarki. Nie wiadomo dokładnie, kiedy związek ten przypieczętowano ślubem. Po raz pierwszy Jovanka oficjalnie wystąpiła jako małżonka starszego od niej o 32 lata prezydenta Jugosławii we wrześniu 1952 r. przy okazji wizyty brytyjskiego ministra spraw zagranicznych Anthony Edena w Belgradzie.

Od początku lat 70. coraz energiczniej angażowała się w personalne i polityczne spory na najwyższych szczeblach jugosłowiańskiego kierownictwa, co w końcu oddaliło ją od Tity. Od 1977 r. przestali się wspólnie pokazywać publicznie. Jednak na pogrzebie zmarłego w maju 1980 r. małżonka odbierała pełne należne wdowie honory.

W trzy miesiące później majątek pary został skonfiskowany przez władze, a Jovankę umieszczono w rządowej willi na przedmieściach Belgradu pod faktycznym aresztem domowym. Niszczejący budynek został naprawiony dopiero w 2006 r. przez nowe demokratyczne władze Serbii na apel siostry lokatorki.

W 2009 r. Jovance zwrócono paszport. Mimo odzyskania swobody osobistej rzadko udzielała się publicznie, ale w każdą kolejną rocznicę śmierci Tity 4 maja odwiedzała jego mauzoleum. Według bulwarowego serbskiego dziennika "Blic" deklarowała wolę pochowania jej obok męża.