Ważna rola wychowawcy

Leszek Śliwa

|

GN 17/2013

publikacja 25.04.2013 00:15

Mały Jezus niesie kosz, z którego wystają stolarskie narzędzia.

José de Ribera „Św. Józef z Jezusem”  José de Ribera „Św. Józef z Jezusem”
olej na płótnie, ok. 1632 Muzeum Prado, Madryt

Widać, jak bardzo jest przejęty swą rolą pomocnika św. Józefa. Ale i Józef jest poważny. Jego spojrzenie w stronę nieba świadczy o tym, że jest świadomy odpowiedzialności, jaka na nim ciąży. Święty Józef pełnił niezwykle ważną rolę opiekuna Jezusa i Maryi. Mimo to wiadomo o nim bardzo niewiele. W Piśmie Świętym nie zanotowano ani jednego wypowiedzianego przez niego słowa. Również w sztuce sakralnej, nawet gdy go przedstawiano, z reguły nie był głównym bohaterem dzieła.

Sytuacja zmieniła się po Soborze Trydenckim, który mocno podkreślił znaczenie św. Józefa w wychowywaniu Jezusa. Zaowocowało to później wieloma obrazami pokazującymi sceny zaledwie zasygnalizowane w Biblii, a przedstawiające dzieciństwo i wczesną młodość Zbawiciela. Wiadomo, że w tym okresie Józef był, obok Maryi, najważniejszym człowiekiem w Jego życiu. Tradycja przypisuje Józefowi zawód cieśli. Dlatego Jezus na obrazie niesie w koszu młotek, piłę i inne narzędzia potrzebne w pracy Jego opiekunowi.

Józef trzyma jednak w prawej ręce nie narzędzie, ale ukwieconą gałązkę. To nawiązanie do legendy opisanej przez jeden z apokryfów (pism opowiadających o wydarzeniach biblijnych, nie uznanych jednak przez Kościół za wiarygodne i natchnione). Według niej, kapłani w Judei szukali godnego małżonka i opiekuna dla Maryi, prosząc Boga o wskazanie właściwego kandydata. W tłumie stał także św. Józef. Trzymana przez niego gałązka w sposób cudowny zakwitła. Kapłani odczytali to jako znak, że właśnie Józefowi mają oddać rękę Maryi. Na obrazie Ribery gałązka zwieńczona kwiatami jest więc symbolem misji, jaką Bóg powierzył Józefowi.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.