Katastrofa smoleńska była niewątpliwie jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w naszej historii, bez precedensu także w skali świata. Dlatego wyjaśnianie jej okoliczności powinno odbywać się wyjątkowo starannie, w sposób niebudzący najmniejszych wątpliwości, ponad politycznymi podziałami, i prowadzić do poznania prawdy, a potem wyciągnięcia wniosków na przyszłość. 
Stało się jednak dokładnie odwrotnie. Katastrofa została upolityczniona, co prowadzi do głębokich podziałów, a im więcej jej okoliczności jest ujawnianych, tym silniejsze jest społeczne przekonanie, że do poznania pełnej prawdy jeszcze daleko. Tymczasem bez uczciwej debaty, szacunku dla różnych opinii, próby racjonalnej odpowiedzi na wszystkie rodzące się wątpliwości, podziały będą się jeszcze bardziej pogłębiać, niszcząc relacje między Polakami, a prawda oddalać. 


Mordercy i wariaci


W sprawie katastrofy smoleńskiej opinię publiczną zdominowały dwie skrajne postawy wynikające z kalkulacji politycznych.