Analizując zdjęcia dalekiego wszechświata, wykonane przez trzy ogromne teleskopy: japoński Subaru Telescope, należący do Brytyjczyków UKIRT (United Kingdom Infrared Telescope) na Mauna Kea na Hawajach oraz Very Large Telescope w Chile, astronomowie z Uniwersytetu w Leiden w Holandii doszli do wniosku, że dzisiaj powstaje 30 razy mniej gwiazd niż 11 miliardów lat temu, w okresie największego boomu ich narodzin. To nie zaskoczenie, tylko eksperymentalne potwierdzenie tego, z czego dotychczas zdawano sobie sprawę tylko teoretycznie.

Im dalej, tym dawniej

Naukowcy zrobili dokładne zdjęcia wszechświata w wieku 2, 4, 6 i 9 miliardów lat. Dzisiaj kosmos ma 13,7 miliarda lat (tyle czasu minęło od Wielkiego Wybuchu). Jak można zrobić zdjęcie wszechświata w wieku 2 miliardów lat, a więc sprzed 11,7 miliarda lat? To możliwe, wystarczy zaglądać bardzo daleko w głąb kosmosu. Światło gwiazd, całych galaktyk, porusza się z niewyobrażalną prędkością 300 000 km/s. Spoglądając na bardzo oddalone obiekty, nie widzimy ich takimi, jakimi są teraz, tylko takimi, jakimi były, gdy opuszczało je światło, które dopiero teraz do nas doleciało. Innymi słowy, gdy chcemy spoglądać w przeszłość, wystarczy patrzeć odpowiednio daleko. Astronomowie obserwowali galaktyki bardzo odległe i te trochę bliższe, takie, że światło, które dopiero teraz do nas dociera, opuściło je, gdy wszechświat miał odpowiednio 2, 4, 6 i 9 miliardów lat. Rezultaty były dosyć jednoznaczne. Im starszy wszechświat, tym mniej gwiazd w nim powstaje. Najwięcej gwiazd powstawało, gdy kosmos miał niecałe 3 miliardy lat. Teraz powstaje kilkadziesiąt razy mniej słońc niż wtedy.