Nowy numer 13/2024 Archiwum

Kraków. Nie żyje prof. Franciszek Ziejka

Uczony polonista, były rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, zmarł nad ranem 19 lipca w 80. roku życia.

Urodził się 3 października 1940 roku we wsi Radłów w powiecie tarnowskim. Był dumny ze swego chłopskiego pochodzenia. W tekstach naukowych i publicystycznych wielokrotnie powracał do tematyki ruchu ludowego i wielkich postaci o chłopskim rodowodzie m.in. Jakuba Bojki, prof. Stanisława Pigonia i Wincentego Witosa.

W 1958 roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z tą uczelnią związał się już na zawsze. Po ukończeniu w 1963 roku studiów pod kierunkiem prof. Wacława Kubackiego, został asystentem w Instytucie Filologii Polskiej UJ. W 1971 roku otrzymał stopień doktora na podstawie pracy o symbolice "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, 9 lat później habilitował się na podstawie pracy "Złota legenda chłopów polskich". Z czasem został szefem Katedry Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski. W 1991 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1998 - zwyczajnym.

Pełnił ważne funkcje uniwersyteckie. Był m.in. dziekanem Wydziału Filologicznego oraz prorektorem ds. ogólnych. Ukoronowaniem jego kariery uniwersyteckiej był wybór w 1999 roku na stanowisko rektora UJ. Był nim przez dwie kadencje - do 2005 r. Za jego kadencji rektorskiej - w 2000 roku - odbył się jubileusz 600-lecia odnowienia UJ, którego świadectwem materialnym jest m.in. III kampus uniwersytecki. W uznaniu zasług uniwersytet przyznał mu w 2012 roku tytuł profesora honorowego.

Prof. Ziejka był także przewodniczącym Konferencji Rektorów Szkół Wyższych Krakowa oraz przewodniczącym Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Jedną z form uznania dla osiągnięć naukowych zmarłego było go powołanie w poczet członków czynnych Polskiej Akademii Umiejętności.

Warto dodać, że uczony wykładał również za granicą. W latach 1970–1973 prowadził lektorat języka polskiego i wykładał literaturę polską na Uniwersytecie Prowansalskim w Aix-en-Provence we Francji, w latach 1979-1980 wykładał na uniwersytecie w portugalskiej Lizbonie, gdzie był pierwszym lektorem języka i kultury polskiej,  wreszcie w latach  1984-1988 prowadził wykłady  w Institut National des Langues et Civilisations Orientales w Paryżu. 

Prof. Ziejka jest autorem licznych publikacji dotyczących historii kultury polskiej, w tym szczególnie literatury. Opublikował m.in. książki: "W kręgu mitów polskich" (1977), "Złota legenda chłopów polskich" (1984), "Paryż młodopolski" (1993), "Poeci, misjonarze, uczeni. Z dziejów kultury i literatury polskiej" (1998), "Miasto poetów. Studia i szkice" (2005), "Serce Polski. Szkice krakowskie" (2010), "Mistrzowie słowa i czynu" (2011), "W drodze do sławy. Studia i szkice" (2015) i "Podróże pisarzy. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Henryk Sienkiewicz i inni" (2019).

Zmarły jest także autorem sztuk teatralnych pokazanych przez Teatr Faktu Telewizji Polskiej i słuchowisk radiowych.

W 2005 roku, po zakończeniu drugiej kadencji rektorskiej, prof. Ziejka stanął na czele Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Dbał m.in. o to, by odnawiane były zabytki sakralne, jak ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim oraz wnętrze katedry wawelskiej.

Honorowano go wielokrotnie odznaczeniami m.in. krzyżem komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i francuskim krzyżem Legii Honorowej, tytułami  m.in. Krakowianina Roku (2000) i Małopolanina Roku (2005) oraz  doktora honoris causa Papieskiej Akademii Teologicznej (2005).

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Zapisane na później

Pobieranie listy