„Madonna z Dzieciątkiem i świętymi” na płótnie z XVIII wieku

Leszek Śliwa

|

GN 06/2024

publikacja 08.02.2024 00:00

Matka Boża z Dzieciątkiem zasiada na tronie umieszczonym na podwyższeniu. Tron otacza dziewięcioro świętych.

Sebastiano Ricci Madonna z Dzieciątkiem i świętymi  olej na płótnie, 1708 bazylika San Giorgio Maggiore, Wenecja Sebastiano Ricci Madonna z Dzieciątkiem i świętymi olej na płótnie, 1708 bazylika San Giorgio Maggiore, Wenecja

Obraz utrzymany jest w modnej we Włoszech konwencji zwanej Sacra Conversazione (święta rozmowa). Sebastiano Ricci, kiedy na początku XVIII wieku zamówiono u niego obraz do bocznego ołtarza bazyliki San Giorgio Maggiore w Wenecji, postanowił poszukać inspiracji w namalowanym prawie półtora wieku wcześniej obrazie Paola Veronese. Temat „świętej rozmowy” przedstawił jednak w innym ujęciu, bardziej dynamicznym, typowym dla baroku. Artysta zręcznie poradził sobie z umieszczeniem jedenastu osób i kilku towarzyszących im aniołów na małej przestrzeni. Święci ustawieni są w ten sposób, że wzrok oglądającego kieruje się w stronę Madonny z Dzieciątkiem.

Tuż przy Maryi i Jezusie stoją dwie święte kobiety – z lewej Scholastyka, a z prawej Katarzyna z Aleksandrii. Scholastyka była siostrą bliźniaczką św. Benedykta z Nursji. Podobnie jak brat prowadziła bardzo pobożne życie. Kiedy on zakładał gdzieś klasztor benedyktynów, ona w pobliżu tworzyła klasztor benedyktynek. Tutaj przedstawiona jest w habicie benedyktyńskim. Katarzyna Aleksandryjska ukazana została z jednym ze swych atrybutów – palmą symbolizującą męczeństwo. Poniżej widzimy świętych mężczyzn, od lewej: Piotra, Gerarda, Benedykta, Hieronima i Pawła. U ostatniej postaci z prawej strony widać tylko fragment głowy, więc nie można jej zidentyfikować.

Wśród tych wielkich świętych może nieco zaskakiwać wyeksponowanie na pierwszym planie postaci mniej znanej. Rozmawiający ze św. Piotrem św. Gerard, ukazany z biskupim pastorałem, pochodził z Wenecji, żył na przełomie X i XI wieku i był apostołem Węgier. Jest czczony w tym kraju jako Sagredo Gellért. Wzgórze zamkowe w Budapeszcie jest zwane Górą Gellérta właśnie na cześć tego świętego. Sebastiano Ricci namalował go na pierwszym planie, bo ołtarz, nad którym zawieszono ten obraz, był poświęcony właśnie jemu.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.